گلیوما نوعی از تومورها هستند که در بخش های مختلف مغز ممکن است رشد کنند. در این مقاله از مقالات مغز و اعصاب دکتر محمد صادقی درباره این عارضه بیشتر صحبت خواهیم کرد.
تومور گلیوم بر کدام نواحی تاثیر می گذارد؟
- یک یا هر دو عصب بینایی که اطلاعات بصری ی را از هر چشم به مغز می‌رساند
- کیاسمای اپتیکی، ناحیه ای که عصب‌های بینایی در مقابل هیپوتالاموس مغز روی هم قرار می‌گیرند
- گلیومای چشم همچنین ممکن است همراه با گلیومای هیپوتالاموس رشد کند.
گلیومای عصب چشم، تومورهای دارای رشد کند هستند که معمولا بر کودکان تاثیر می‌گذارد. همچنین به گلیومای مسیر نوری شناخته می‌شوند. تومور عصب پشم شایع ترین سرطان اولیه عصب بینایی است. گلیومای عصب بینایی تیزی چشم در چشم اسیب دیده را کاهش می‌دهد و گاهی اوقات با رشد تومور علائم بیشتری ایجاد می‌کند. گلیومای خوش خیم (فرم درجه پایین این نئوپلاسم) اغلب در کودکان رخ می‌دهد، در حالی که گلیومای تهاجمی در بزرگسالان شایع تر است.
علت ایجاد تومور عصب چشم از نگاه دکتر محمد صادقی
علت گلیومای چشم هنوز برای انسان ناشناخته مانده است. اکثر گلیوماهای نوری به آرامی رشد می‌کنند و غیر سرطانی (خوشخیم) هستند و در کودکان، تقریبا همیشه قبل از ۲۰ سالگی اتفاق می‌افتند. اکثر موارد در ۵ سالگی تشخیص داده می‌شوند.
علائم گیلوم یا تومور عصب بینایی چیست؟
علائم تومور عصب چشم به دلیل رشد تومور است که بر عصب بینایی و ساختارهای مجاور فشار وارد می‌کند. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- حرکت غیر ارادی کره چشم
- بیرون زدن یک یا هر دو چشم
- لوچی
- از بین رفتن دید محیطی و در نهایت منجر به نابینایی
روش‌های درمان تومور گلیوم عصب بینایی
معاینه
معاینه تنها در مورد گلیومای عصب بینایی مورد نظر، به ویژه با دید خوب در سمت درگیر شده؛ با پیگیری دقیق، و اگر شواهد رادیوگرافی مشخصه این نوع تومور باشد و اگر گلیوما به مدار محدود شود؛ انجام می‌شود. بررسی‌های پیگیری و مطالعات رادیوگرافی مناسب، ترجیحا ام آر آی، باید در فواصل منظم انجام شود. بسیاری از بیماران دید خوبی دارند و هرگز نیازی به عمل جراحی ندارند.
برش جراحی
در صورت رشد داخل محوری سریع تومور برش جراحی به منظور جداسازی تومور از کیاسم اپتیکی و در نتیجه جلوگیری از حمله کیاسمی انجام می‌شود. جراح باید از یک روش داخل جمجمه ای برای به رسیدن به نواحی حاشیه بدون تومور استفاده کند. موارد دیگر مستلزم جراحی ممکن است شامل تومورهایی باشند که با قرار گرفتن در معرض قرنیه محدود شده اند و دنیای در خطری را برای بیمار ایجاد کرده است که برایش قابل قبول نیست.
برداشتن تومور از طریق روش داخل جمجمه ای ممکن است در زمان تشخیص اولیه یا بعد از یک دوره کوتاه پس از معاینه، بیان شود، اگر تومور شامل بخش داخل جمجمه ای پیشکیاسمال عصب بینایی باشد. اگر تومور به اندازه ۲-۳ میلی متر قبل از کیاسم به پایان برسد، برش کامل ممکن خواهد بود. اگر گلیوما موجب افزایش فشار داخل جمجمه شود، نیز ممکن است برش ضروری باشد. در مواردی که بینایی باقی مانده وجود دارد، به ندرت برش جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پرتو درمانی
اگر تومور قابل برداشته شدن نباشد (معمولا ضایعات کیاسمی و یا مسیر نوری) و اگر علائم (به ویژه عصبی) پیشرفت کند، پرتو درمانی به عنوان تنها درمان در نظر گرفته می‌شود. اگر مطالعات رادیوگرافی رشد متعاقب تومور در داخل کیاسم را ثابت کند یا اگر درگیر شدن کیاسم و مسیر نوری وسیع باشد، پرتو درمانی کیاسم و مسیر نوری پس از عمل جراحی نیز ممکن است مورد توجه قرار گیرد . به علت عوارض جانبی ناتوان کننده (از جمله عقب ماندگی ذهنی، تاخیر در رشد، نوروپاتی اپتیکی یا رتینوپاتی و تومورهای ثانویه درون میدان تابش)، تابش عموما به عنوان آخرین گزینه برای کودکانی که رشد و تکامل کامل نداشته اند، انجام می‌شود.
ترکیب شیمی درمانی و سایر درمان ها
همچنین گزارش شده است که ترکیب شیمی درمانی با استفاده از آتیینوماسین D، وین کریستین، اتوپوزید، بواویزوزوماب و سایر عوامل در بیماران مبتلا به گلیوم‌های پیشرونده کیاسمال / هیپوتالاموس موثر است. شیمی درمانی ممکن است نیاز به پرتودرمانی را به تاخیر اندازد و بنابراین پیشرفت ذهنی دراز مدت و حفظ عملکرد اندوکرین در کودکان را تقویت می‌کند.
با این حال، شیمی درمانی همچنین ممکن است خطرهای طولانی مدت سرطان‌های منتقله از طریق خون را به همراه داشته باشد. پس از جراحی جزئی، شیمی درمانی، پرتودرمانی یا بیوپسی، و گاهی اوقات بدون درمان، رگرسیون (پسرفت) گلیوم‌های چشم گزارش شده است. به نظر می‌رسد سایر متغیرها مانند عوامل ژنتیکی، هورمونی یا عروقی تاثیر بیشتری بر رفتار تومور داشته باشند. بیشترین پسرفت خود به خودی گلیوم اپتیکی در افراد دارای NF۱ گزارش شده است.